Het misverstand

* vriendelijke waarschuwing voor passanten: deze tekst is eigenlijk veel te lang, maar ik ben momenteel te lui om hem in korten *

Het was op de eerste zondag van advent dat wij het portfolio van zaken die spelen tussen mensen die wij kennen eens doornamen. Misverstanden ontstaan uit toevallige ketens van onwaarschijnlijke gebeurtenissen, bedacht ik. Iets zou zijn gewone loop moeten hebben, er komt een kink in de kabel en voila: misverstand. Wie had, bijvoorbeeld, kunnen voorzien dat die e-mail nooit zou aankomen? Of door een vergissing bij de verkeerde persoon terecht kwam? En dat zus-en-zo dáár was, terwijl die-en-die dacht dat hij elders zou zijn? Dan ontstaat al gauw een warboel in de hoofden, de perfecte voedingsbodem voor misverstanden.

Het misverstand is dan weer op te lossen is door teruguit te redeneren, zodat alle betrokkenen kunnen zien waar het misging, waar het toeval zijn rol ging spelen, zo je wilt. Zaak verhelderd, kwestie uit de wereld, ieder gaat tevreden zijns weegs. Dat niet méér misverstanden zo opgelost worden, het leek mij, zo bekeken, een zaak van gebrek aan vermogen om achteruit te redeneren. Wie dat niet kan, ziet tenslotte niet waar het rechte pad – geplaveid met goede bedoelingen - eindigde en het dwaalspoor van het toeval begon. Dacht ik.

En, dacht ik ook nog, dat kan natuurlijk komen doordat het misverstand zélf het zicht op de werkelijkheid vertroebelt bij de direct betrokkenen. Vervolgens bedacht ik – ik was nu goed op dreef: daar kunnen niet-betrokken omstanders een helpende, zelfs reddende hand toesteken. Misschien heb je daar als omstander zelfs wel een morele plicht toe, zoals de verkennerseer of de ereplicht van de EHBO-er: een kort, verhelderend feitenonderzoek als eerste hulp bij misverstanden. Dat is toch wel het minste wat je in voorkomende gevallen kunt bieden. Eigenlijk begrijp ik niet waarom we dat niet gewoon doen. Dacht ik dus.

Nu ben je écht gek geworden. Of dronken. Of allebei. Wist zij. Daar had ik niet van terug.